| Dit jaar denkt de Appel na over het gegeven van ‘thuiskomen’ — zowel in poëtische als pragmatische zin. We zijn op zoek naar een nieuw adres vanaf 2022, aangezien onze thuisbasis, het iconische schoolgebouw aan de Schipluidenlaan 12 in Amsterdam Nieuw-West (nu Broedplaats Lely), wordt herontwikkeld. Daarnaast passen we ons aan naar een nieuwe realiteit, als gevolg van de Covid-19 pandemie: ons werk gebeurt grotendeels vanuit thuis en bereikt ook onze gemeenschap in dat van hen. Maar verregaander dan die praktische veranderingen, is dat we werken met een groeiend bewustzijn van de poëzie van het thuis. Er is een verlangen om kunst en geschiedenis voorbij vervreemdingseffecten te brengen — en naar een gevoel van vreugde en verbondenheid met de wereld en elkaar, hoe ver of dicht we ons ook van thuis en familie bevinden. Ook is er een behoefte om te rouwen en te herinneren, om plaats te maken in dit leven voor diegenen die niet langer bij ons zijn.
Het is voor de Appel een eer om de programmering van dit jaar in te luiden met de verwelkoming van teamleden van sonsbeek20→24, de 12e editie van de quadrenniale voor kunst in de openbare ruimte, die aankomende lente in Arnhem opent. Samen hebben artistiek directeur Dr. Bonaventure Soh Bejeng Ndikung en co-curatoren Amal Alhaag, Zippora Elders, Krista Jantowski en Aude Christel Mgba een programma uitgedacht dat het idee van thuis ontleedt en compliceert. Dit alles onder de overkoepelende titel Home Is Where The Music Is.
1 maart 2021 LEAD-OFF TRACK
“I want to go home…” or How a Nation Killed an Upright Citizen or How to Drown in an Ocean of Grief
In een vroeg gesprek over wat ‘thuiskomen’ zou kunnen inhouden, deelde Ndikung een uitzonderlijke tekst, samengesteld in 2020 met aanmoediging van een vriend. Het gaat om een reflectie op zijn vader’s heengaan in januari vorig jaar — een eerbetoon aan een liefdevol, politiek geëngageerd en historisch bewust leven; een confrontatie met de moeilijke opgave zijn vader’s laatste wens te vervullen om begraven te worden in zijn dorp dat nu onder militaire controle staat en bijna ontoegankelijk is; een registratie van het verdriet van opeenstapelende verliezen en een hernieuwd gevoel van gravitas. Wetende dat het onmogelijk zou zijn om fysiek samen te komen om deze contemplaties op het juiste moment in het openbaar te kunnen delen, accepteerde Ndikung een suggestie om een opname te maken in Douala, Kameroen in Januari 2021, vlakbij zijn eigen geboorteplaats en de begraafplaats van zijn vader. Zowel tekst als opname zijn beschikbaar op onze website (in het Engels), en dienen als ‘lead-off track’ voor de seminars die daarop volgen.
8-10 maart 2021 SEMINARS beginnen om 15:00 uur (UTC+1)
Home Is Where The Music Is
“Allereerst hoort het lied iets in jou, en je hebt jezelf laten horen wat het in jou hoort. Nog voorafgaand aan de naam, nog voor de geografie, vooruitlopend op de geschiedenis, als voordat je nog maar iets van die dingen weet. Als je dat volgt, als je jezelf daarmee laat gaan, is het niet te zeggen waar je terecht gaat komen. Als je de muziek volgt en jaren later merkt dat je ergens zit en denkt: “Hoe ben ik hier terecht gekomen?” Dan is dat omdat je het volgde, omdat je de muziek volgde die iets in jou hoorde waar je zelf nog niet van wist. Maar je volgde het. Je liet jezelf toe het te volgen. En wanneer dat gebeurt, wanneer de muziek iets in jou hoort dat meer is dan wat je over jezelf weet, meer dan wat je met taal onder woorden kunt brengen, als je die nog onbekende taal kunt volgen, dan begin je te begrijpen dat jij zelf een Afrosonic mapping bent. Je bent zelf ook een routebeschrijving van een rondreizende ervaring. Met andere woorden, een lied is inherent diasporisch. En dat ben je zelf ook, maar dat weet je nog niet. Terwijl je op de dansvloer in New York staat, of op de dansvloer in Douala, weet je dat niet per se. Je denkt dat je het weet, maar het lied weet meer dan jij.”
Kodwo Eshun in gesprek met Bonaventure Soh Bejeng Ndikung en Amal Alhaag voor talking heads #1, deel van sonsbeek20→24’s online programmering
Om het Curatorial Programme (CP) seminar voor het publiek te openen — inclusief huidige en toekomstige deelnemers — hebben de co-curatoren van sonsbeek20→24 “een sonische en dialectische propositie” samengesteld. Dit krijgt de vorm van een reeks seminars die “zich engageren met het concept van thuis in een tijd waarin zelf-isolatie, dakloosheid, precariteit maar ook vreugdevolle eenzaamheid ons ertoe aanzetten om onze relatie met thuis, thuiskomen, geheugen en ruimtelijke politiek te ondervragen en uit te [removed]; De co-curatoren zullen deelnemen aan “een collectief gesprek waarin zij verschillende relaties tot het begrip thuis zullen openbreken en doordenken. Ze nemen het thuis voorbij de fysieke dimensies, leiden het door ideeën van thuishoren en niet-thuishoren, (ont)wortelen, dwalen en ballingschap, en verbinden thuis aan een niet-gefixeerd en actief begrip van thuiskomen of naar huis gaan. Wat betekent het om thuis te benaderen vanuit een diasporische positie, en relaties te hebben met plaatsen waar je niet naar kunt terugkeren en thuiskomen? Hoe brengen muziek, geluid, voedsel en geuren ons thuis, of hoe vervreemden ze ons? En in relatie tot arbeid en burgerschap, wat betekent het wanneer thuis (on)voorwaardelijk is? Voor dit gesprek, verdeeld over meerdere dagen, brengt het curatorenteam van sonsbeek20→24 ons muziek, poëzie, geluiden, gesproken notities en misschien een paar [removed];
De seminars worden live gestreamd op onze website. Ook kan hier meer informatie gevonden worden over hoe je kunt deelnemen.
Beeld uit het boek Common Place (2016) door Tamsyn Adams en Sophie Feyder. Een Wattville lounge met een overvloed aan objecten die een
Westerse stedelijke levensstijl oproepen. Foto door Torrance [removed];
Over sonsbeek20→24, Force Times Distance: On Labour and its Sonic Ecologies
sonsbeek20→24 is opgebouwd rond het idee van een collaboratieve curatoriale praktijk waarin verschillende curatoriële praktijken met elkaar in gesprek gaan. Dit wordt gecombineerd met de toewijding tot een vijfjarig engagement binnen de doorgaans vluchtige biënnalestructuur. Het opbouwen, onderhouden en ondersteunen van relaties met kunstenaars, partners en de thuisbasis van sonsbeek, Arnhem, vormt de basis voor deze manier van doorlopende samenwerking.
Over de sprekers
Dr. Bonaventure Soh Bejeng Ndikung (1977, Yaoundé, Kameroen) is curator, kunstcriticus, auteur en biotechnoloog. Hij is oprichter en artistiek directeur van SAVVY Contemporary Berlijn. Hij was hoofdcurator van documenta 14 in Athene en Kassel en gastcurator van de Dak’Art Biënnale 2018 in Senegal. Samen met het Miracle Workers Collective cureerde hij het Finland Paviljoen cureren tijdens de Biënnale van Venetië in 2019. Momenteel is Ndikung ook gastdocent ‘curatorial studies and sound’ aan de Städelschule in Frankfurt.
Amal Alhaag (1983) woont in Amsterdam en is onafhankelijk curator, radio-dj en onderzoeker. Ze is geïnteresseerd in counter-culture, orale geschiedenissen en globale sociale vraagstukken. Haar werk verkent deze thema’s via kort- en langdurige samenwerkingen met publiek, kunstenaars en diverse culturele organisaties. Haar projecten bevinden zich op de snijvlakken muziek en hedendaagse kunst, (post)kolonialisme en antropologie om ‘oncomfortabele’ zaken te onderzoeken, te agenderen en te bekritiseren.
Zippora Elders (1986) woont in Nederland en in Berlijn. Sinds 2016 is Elders de directeur van Kunstfort bij Vijfhuizen. Voordien werkte ze onder meer bij Foam, Sandberg Instituut, Stedelijk Museum Amsterdam en freelance voor opleidingen, magazines en fondsen. Als kunsthistoricus strekt haar praktijk zich uit van enerzijds moderne kunst en avant-gardes tot anderzijds fotografie, bewegend beeld en digitale media. In het verlengde overziet ze voor sonsbeek de tentoonstellingen op de verschillende binnen-en buitenlocaties en begeleidt ze venues, installatie en kunstenaars en verbindt dit met de activiteiten op het gebied van randprogrammering, publicaties, development en online.
Krista Jantowski (1986) is eigenaar van WALTER books, een boekenwinkel en reading room in Arnhem. Sinds 2016 is WALTER books vijf dagen per week geopend voor gesprek, (collectief) lezen en gossip, en opereert het als levendige uitvalsbasis voor Jantowski‘s institutionele en niet-zo-institutionele partners, alsook studenten initiatieven, experimentele poëzie avonden en leesgroepen. Als assistant curator richt ze zich op het actieve werk van support, en het opzetten van structurele connecties en partnerschappen met Arnhem’s instituten en communities.
Aude Christel Mgba (1991) is een onafhankelijke curator en woont in Kameroen en Nederland. Ze nam deel aan het curatoren programma van de Appel in 2018-2019. In 2017 werkte Mgba als assistent-curator van Cécile Bourne-Farrell voor de SUD2017, een internationale triënnale voor kunst in de publieke ruimte, georganiseerd door doual’art, een centrum voor hedendaagse kunst, voor de stad Douala (Kameroen). Verder is ze lid van het Madrassa Collective.
Over de Appel’s Curatorial Programme
Het Curatorial Programme (CP) van de Appel is een ingrijpende kans voor gemotiveerde individuen die ervaring willen opdoen in het publiek maken van kunst. Het is een unieke ervaring, onvergelijkbaar met wat een traditionele academische opleiding aan kan bieden. Tijdens dit tien maanden durende educatief verblijf in Amsterdam wordt een volledige onderdompeling in de lokale scene mogelijk gemaakt, met de Appel als een institutionele uitvalsbasis. Ieder jaar gaan maximaal zes gekozen deelnemers aan de slag met een rijk en diepgaand curriculum, met als doel een rechtstreeks inzicht te verschaffen in de werkwijzen van kunst-, geschiedenis- en gemeenschapsmakers. Samen bepalen de CP-deelnemers het publieke programma van de Appel gedurende één seizoen. De hoge inzet van deze inspanning, gepaard met de totale opname van de deelnemers in de werkwijzen van onze door kunstenaars geïnspireerde, publieksgeoriënteerde institutie, is wat het CP van de Appel op een unieke manier onderscheidt van andere curatoriële educatieprogramma’s.
De 27ste editie van de Appel’s Curatorial Programme (CP) staat nog open voor aanmelding tot uiterlijk 18:00 UTC+1 op 15 maart, 2021. Deze editie vindt plaats van 10 januari tot 10 november 2022. Let op: deze periode wijkt af van voorgaande CP jaren die de schoolkalender volgden. Voor meer informatie kan je onze website raadplegen of contact opnemen met CP Coördinator |
8 thoughts on ““Home Is Where The Music Is”: de Appel luistert en leert met het curatorenteam van sonsbeek20→24”