Hoe de olie-industrie het museum gebruikt als schaamlapje

Auteur: Eef Veldkamp

‘Onteren en schaamte moeten op de menukaart van de herdenkingspraktijk worden gezet’ – Hans van Houwelingen over het schandbeeld

In het debat over racistische standbeelden wordt vaak het countermonument, of tegenmonument, voorgedragen als oplossing, een alternatief voor het klassieke iconoclasme. Het principe daarvan is om rond of in de omgeving van foute beelden, nieuwe beelden te plaatsen met tegengestelde boodschap, die opschreeuwen tegen hun opponenten. Begin vorige eeuw bestond dit fenomeen al. Om het rode leger te eren bouwde kunstenaar Nathan Altman, met permissie van Lenin, ter gelegenheid van de eerste verjaardag van de Oktober Revolutie in 1918, een geweldige suprematistische constructie (a la Malevitsj) rondom de zuil van Alexander I Pavlovitsj. Het moest gehoord en gezien worden dat de tijd van de tsaren voorbij was.

Het lastige van het tegenmonument is dat het wordt geplaatst in de context van het monument waartegen het opstaat, wat diens betekenis daarmee niet ontkracht maar juist bevestigt. Het countermonument heeft immers geen klank zonder zijn verfoeide aanleiding. Je kunt een fout beeld moeilijk goedmaken met een beeld dat wel deugt, of, zoals je vaak hoort, ‘in balans brengen’. In de Volkskrant van 2 juli dit jaar schrijft Hanco Jürgens dat het volgens hem uit Hamburg stammend tegenmonument dé oplossing is.
 

Auteur: Hans van Houwelingen

Stof tot nadenken 

Eliza Jordaan bezocht de tentoonstelling van Claudy Jongstra in het Museum De Lakenhal. Wanneer het museum De Lakenhal weer opent is de tentoonstelling van Claudy Jongstra nog te zien tot 28 februari 2021.

Wanneer wol de rode draad vormt, valt er veel te [removed];

Een zin die ik vooraf niet had gedacht te zullen schrijven. Toch nu – na het duiken in de verwevenheid van Leids Laken, Claudy Jongstra, schaapskuddes en de historie van de textielindustrie – kan dat. Zeker wat betreft de collectie van Museum De Lakenhal. Vanaf 30 oktober is daar ook de overzichtstentoonstelling van Claudy Jongstra te zien; waarin beeldende kunst en historie, gebruiksvoorwerpen en autonoom werk een interessante dynamiek [removed];
Een dynamiek die bestaat uit plaatsen en tijd. De collectie van Museum De Lakenhal herbergt namelijk een reeks intrigerende wol-stalenboeken van eeuwen terug. Het hedendaagse werk van Jongstra kan haast niet actueler. Een gesprek, een vraag-en-antwoord wordt teweeggebracht door Jongstra’s werk tegenover die overblijfselen uit de 17e eeuw te plaatsen. Of beter: naast [removed];

Auteur: Eliza Jordaan

Kunst is Lang met Vincent Verhoef

Het tempo van afwisselingen en opkomende kunstenaars is hoog, de zendtijd voor hedendaagse kunst is bescheiden. Daarom maakt mister Motley samen met presentator Luuk Heezen sinds november 2015 het radioprogramma Kunst is Lang: een gesprek waarin een hedendaagse kunstenaar drie kwartier de tijd krijgt om te praten over zijn of haar kunst, het kunstenaarschap, en het wereldbeeld dat daarachter zit. Maandag 2 november was Vincent Verhoef te gast.

Hoewel Vincent Verhoef in het verleden vaak sculpturen en installaties maakte, is zijn focus de laatste jaren opgeschoven naar schilderijen. Die zijn zeer conceptueel, en suggereren dat hier vooral een spel wordt gespeeld met het kijken zelf, de kunstgeschiedenis en de relatie tussen wat wordt getoond en wat wordt bedoeld.