De moord op George Floyd in Minneapolis vormde de aanleiding voor wereldwijde demonstraties tegen – en een groeiend bewustzijn van racisme, ook hier in Nederland. Een van de grote vragen is wat we anno 2020 moeten doen met standbeelden in de openbare ruimte van historische figuren, die veelal medeverantwoordelijk zijn geweest voor de handel in slavernij, overzeese uitbuiting en die vaak verbonden zijn geweest aan de [removed], zoals [removed] Coen en zijn beeltenis in [removed];

Maar hoe kijken kunstprofessionals, die in hun praktijk kritisch bezig zijn met zaken als canoniseren, het idee van monumenten, het vertellen van verzwegen geschiedenissen en het bevragen van heldendom, tegen deze kwestie aan? Wat moet er gebeuren met deze beelden? Ik besloot in gesprek te gaan met curator Rob Perrée, kunstenaars Natasja Kensmil, Silvia Martes, Willem de Haan en Rosa Sijben en kunstonderzoeker Tracian Meikle. Het resultaat is een verzameling van gedachten over de urgentie van het herevalueren van historische standbeelden. Ze schetsen het belang van een completer beeld van de Nederlandse geschiedenis en dragen alternatieve ideeën aan voor de rol die het standbeeld in de openbare ruimte wél zou kunnen vervullen.

Uit elk van de zes gesprekken begreep ik van de geïnterviewde dat voornamelijk kennis de sleutel is tot verandering. Individueel hebben ze allen een eigen visie op de manier waarop die kennis vervolgens moet worden toegepast op vraagstukken rondom bepaalde historische standbeelden. Over één ding lijken ze het eens te zijn: zonder een compleet beeld van het koloniale verleden van Nederland kan ons land niet groeien tot een inclusieve samenleving.

Jacqueline de Jong , Frederique Pisuisse, Domenique Himmelsbach de Vries, Wafae Ahalouch, Kevin Osepa , Oscar Peters, Silvia Martes, Katinka Lampe, John Körmeling , Anaïs López , Mounir Samuel, Persijn Broersen en Margit Lukács , Louwrien Wijers , Jasper Griepink, Duran Lantink, Verena Blok, Daan Couzijn, Richard Kofi, Hans Eijkelboom , Eva Meijer , Monika Dahlberg, Germaine Kruip, Lieven Hendriks , Farida Sedoc , Ansuya Blom, Geert Mul, Jacobien de Rooij, Aneta Lesnikovska en Rein Jelle Terpstra.
 

Een pleidooi voor meerstemmigheid

De tentoonstelling Tell Me Your Story in Kunsthal KAdE in Amersfoort is een overzichtelijke en klassieke tentoonstelling van honderd jaar Afrikaans-Amerikaanse kunst in vijf opeenvolgende zalen met een eigen kleur per tijdsvak. Aan de hand van honderdveertig werken en vijftig kunstenaars wandelt de bezoeker van de Harlem Renaissance, via de Civil Rights naar de Bloom Generation. Het is een goed begin voor een gesprek en een mooi, educatief overzicht met een aantal prachtige werken. Zoals de twee c-prints van Carrie Mae Weems uit 1995 waarin oude foto’s van tot slaaf gemaakte mensen zijn bedrukt met de tekst  ‘You Became Playmate to the Patriarch’ en ‘Their Daughter’, eveneens de titel van het werk is. Lopend door de geschiedenis van de Afrikaans-Amerikaanse kunst die zorgvuldig is samengesteld door curator Rob Perrée lijkt de wereldwijde pandemie even heel ver weg.

In het land waar de pandemie het heftigste woedt, zijn de raciale spanningen in de laatste maanden sterk toegenomen en de bestaande ongelijkheden pijnlijk blootgelegd. Als het gaat over de socio-economische crisis in Amerika, over racisme, ongelijkheid en onrechtvaardigheid, dan gaat het direct over de gezondheidszorg. Het sterftecijfer onder Afrikaanse-Amerikanen is vijf keer hoger dan onder witte Amerikanen. Ze worden harder getroffen, of het nu gaat om een epidemie, een ramp, of politiegeweld. In de tentoonstelling worden dit soort kwesties uitgebreid besproken in een historische context. Daarmee wordt pijnlijk duidelijk dat de racistische Jim Crow-wetten, de strijd om burgerrechten en het politiegeweld in de Amerikaanse samenleving helaas niet tot het verleden [removed];

Rein Jelle Terpstra in Kunst is Lang