Column over onverschilligheid

Beste familieleden / vrienden / kennissen,

Naar aanleiding van de TEGENLICHT-documentaire ” Gaten in de markt ” ( [removed]; )                                            heb ik me voorgenomen om een kleine column te schrijven. Als inleiding en aanmoediging om de documentaire te gaan bekijken als je interesse gewekt is.

‘Onverschilligheid raakt uit de [removed]#8217;

” We worden niet bemind omdat we goed zijn. We zijn goed omdat we bemind worden “, zei Desmond Tutu.

Onder een samenleving wordt verstaan een groep mensen die samen een half-gesloten systeem vormen en waarbinnen interactie bestaat tussen de leden die van die groep deel uitmaken. Hoewel de mens ook samenleeft met dieren en dingen, staat het netwerk van relaties tussen mensen centraal, dit volgens de definitie op wikipedia.

Het lijkt momenteel meer op een conglomeratie van individuen dan op een samen-leving of een maatschappij. Nu we de gevolgen van de financiële crisis niet meer kunnen wegwuiven met een nonchalant handgebaar, is het wellicht juist nu een uitgelezen mogelijkheid om eens te kijken wat hieraan ten grondslag ligt. En dat is volgens mij een kwestie die gaat over (on-)ethische normen en een meedogenloze en rationele “ik”-mentaliteit ten koste van de ander, overigens vaak geheel onbewust.

Het hedendaagse leven in de westerse samenleving is zeer veeleisend, dat is niet mijn persoonlijke mening, dat is een voldongen feit en de lat ligt standaard hoog. Succes en geluk is de norm geworden, en dat vinden we dus blijkbaar heel normaal.  Iedereen die daar niet in mee kan valt af, en wordt bij wijze van spreken af geserveerd. De dagelijkse realiteit is vaak veel rauwer en minder mooi dan sommige opgepoetste facebook-posts en -foto’s doen voorkomen.

Er lijkt sprake te zijn van het “kikker-in-de-pan-effect”: Als je een kikker in een pan met koud water zet en hem langzaam opwarmt sterft hij uiteindelijk in het kokende water. Doordat het heel geleidelijk steeds iets warmer wordt, schuift de grens telkens op totdat het te laat is. Als je daarentegen een kikker in een pan met kokend water zet, dan springt hij er meteen uit. Ik heb het gevoel dat we toch aardig richting het neo-liberalistische kookpunt aan het stijgen zijn, maar corrigeer mij als ik me vergis.

Het mooie is, dat we ten allen tijden kunnen kiezen voor een alternatief, indien gewenst. Dat is misschien even lastig en onwennig, misschien zelfs confronterend maar ik weet zeker dat deze vorm van grootschalige en intensieve menshouderij zijn langste tijd heeft gehad. Sinds het begin der tijden is er een spanningsveld geweest tussen samenwerking en competitie, en dat is ook gezond en natuurlijk. Nou is het de kunst om daarin het midden te vinden, geworteld in een duurzaam, sociale en maatschappelijke [removed];

We zijn gezond, rijk en relatief vrij. Tegelijkertijd hebben we nog nooit zoveel depressies en burn-outs gehad, zegt de Vlaamse psycholoog Paul Verhaeghe. Een constatering die te denken geeft. Ondanks onze materiële welvaart, zijn we eenzamer dan ooit [removed];Toen ik bij de natuurvoedingswinkel werkte kenden wij vrijwel iedere klant persoonlijk. In een enkel geval werd er zelfs een telefoontje gepleegd als we iemand twee weken niet hadden gezien, en geen bijzonderheden vernomen hadden. Er was ” het boek”, daarin konden bedragen worden opgeschreven van klanten die bijvoorbeeld hun portemonnee vergeten waren, of morgen voor andere boodschappen terugkwamen. 5 jaar nadat ik ben gestopt bij die winkel word ik nog steeds door klanten aangesproken die vragen hoe het met mij gaat. Op basis van vertrouwen samen iets opbouwen is wellicht kwetsbaar, maar niet onhaalbaar. Iedereen kan hierbinnen zijn persoonlijke voorkeuren behouden, want dat is een groot verworven goed.

In het alledaagse en kleine ligt het oneindig grote. Twee weken geleden heb ik een heel leuk kinderspelletje, dat al een aantal jaren in mijn kast lag gegeven aan mijn bovenburen, een alleenstaande bijstandsmoeder met twee jonge ( soms luidruchtige ) kinderen. Een jaar geleden had ik gevraagd of het iets minder luidruchtig kon, aangezien het appartementencomplex erg gehorig is. Sindsdien alleen maar norse blikken en af en toe een zuinig gedag. Sinds twee weken word ik iedere keer vriendelijk gegroet met een glimlach. Een klein gebaar komt voort uit opmerkzaamheid, aandacht en zorgzaamheid. Dat is, probeer het maar, altijd de moeite [removed];

Wellicht wil je de documentaire bekijken, en eventueel doorsturen.

Goede groet,

Arte